Isparta soğuk hava
deposu, gül yetiştiriciliğinin önemli olduğu bu kentte, sıcak havalarda
toplanan güllerin kurumasını engellemek için oldukça kullanışlıdır. Uygun
koşullar altında, korunaklı bir şekilde saklanan güller, daha sonrasında ise
gül reçeli, gül suyu gibi çeşitli malzemelerin yapımında kullanılmaktadır.
Elbette yalnızca gül değil daha birçok farklı ürünün muhafaza edilmesi ve
korunması için soğuk hava depoları tartışmasız en iyi seçenektir.
Isparta soğuk hava
deposu oldukça önemlidir. Gıdanın güvenliği ve gıdaya sağlıklı bir şekilde
erişebilmek günümüz insanının temel problemlerinden birisi haline
gelmiştir. Gıda ürünlerinde, gıda
ürünlerinin üretiminin hemen arkasından başlayan süreç içerisinde tüketim
zamanına kadar özellikleri, kaliteleri ve nitelikleri oldukça değişmektedir.
Hatta bu durum besin değerlerine dahi etki etmektedir. Örnek verecek olursak,
Isparta’da toplanan güller, düzgün bir şekilde muhafaza edilmezse güller
zamanla kurur ve hiçbir işe yaramaz hale gelir.
Bu nedenden dolayı soğuk zincir adı verilen uygulama gıda adına hayati
bir öneme sahiptir. Soğuk depolar,
gıdaların değerlerini korumakla birlikte çok daha uzun bir tarihe kadar
bozulmadan saklanmalarını sağlamaktadır. Soğuk hava deposunun önemini kısaca
özetlemek gerekirse;
·
Genel olarak Isparta’da soğuk hava imkânlarının
kısıtlı olması,
·
Soğuk hava deposu olmadan ürünlerin nasıl
muhafaza edileceğinin bilinmiyor oluşu,
·
Bozulabilme ihtimali yüksek olan ürünlerde
satışa sunulmadan verilen kayıplar,
·
Bölgeden bölgeye değişebilen üretim açısından
farklılıklar,
·
Soğuk hava deposu bulunmadığı için bölgeler
arası ürün alışverişinin yapılamıyor oluşu,
Gibi birçok neden insanları soğuk hava deposu kullanmaya
mecbur bırakmaktadır.
Isparta soğuk hava
deposu içerisinde birçok özellik barındırmaktadır. Sebze ve yaş meyvelerin
depolanmaya ihtiyacı olduğu için kurulacak bir soğuk hava deposunun muhafaza
koşulları sağlanıp o şekilde muhafaza edilmesi gereklidir. Bir ürünün
saklanmasındaki en önemli etken ise iklimdir. Yaş sebzelerin dondurulması
yanlıştır çünkü dondurulduğu zaman bütün besin değerini kaybetmektedirler.
Ancak Yaş meyvelerde aynı durum söz konusu değildir. Bu sebepten ötürü yaş
meyveleri ve yaş sebzeleri aynı depoda aynı sıcaklık derecesinde muhafaza etmek
oldukça yanlış bir davranış olacaktır.
Isparta soğuk hava
deposu konu olunca elbette depolanacak ürünlerde önemlidir. Nelerin
depolanabildiğine bir bakacak olursak;
·
Bitkisel ürünler
·
Hayvansal ürünler ve su ürünleri
En genel tabiriyle bu ürünler soğuk hava deposunda belirli
şartlar altında muhafaza edilebilir.
Isparta soğuk hava
deposu özellikleri açısından ürünleri muhafaza etmek için gayet yeterli
olsa da muhafaza yöntemlerinin ne olduğunu bilmek ve bunlara hâkim olmak
önemlidir. Bu muhafaza yöntemlerini inceleyecek olursak;
·
Soğuk
Muhafaza: Ürünlerinin donma noktalarından daha da fazla soğutma işlemidir.
·
Derin
Dondurma: Sağlıklı bir muhafazaya oranla malzemeyi daha uzun süre depoda
bırakma işlemidir.
·
Dondurarak
Kurutma: Bu yöntemde ilk olarak ürünler dondurulur. Sonrasında ise havasız
bir odaya transferleri sağlanır. Bu odada ürünlerden ortama geçecek olan su
buharının çeşitli yöntemlerle emilip, ürünlerin bu şekilde kurutulmasını
sağlayan bir yöntemdir.
·
Ön
Soğutma: Malzemelerin uzun süreli dondurucuya atılmasından önce sıcaklık
değerlerinin kısa süreliğine düşürülmesi ve bir müddet öyle beklendikten sonra derin
dondurma işleminin yapılmasıdır.
Isparta soğuk hava
deposu kurulmak istenirse eğer kurulacak tesiste bazı hususlara dikkat
edilmesi gerekmektedir. Bu hususları inceleyelim:
·
İşletmenin kurulduğu bölgenin üretim – tüketim
alanları arasındaki mesafesi,
·
Soğuk hava deposuna uygun alt yapı tesislerinin
bulunması,
·
Depoların kurulduğu alanın jeolojik özellikleri,
·
Binaların yer aldığı alanlar,
·
Sağlam bir yalıtım,
·
Soğuk hava deposunun yeterli büyüklükte olması,
·
Soğutma makinelerinin yerleri ve soğuk odaların
durumu,
·
Koridorların genişliği, ürünün taşınma
rahatlığı,
·
Depoların çok katlı veya tek katlı olması,
·
Ürün taşımada kullanılan makinenin zemine zarar
verip vermeyeceği,
·
Soğutma makinelerinin sayısının yeterli olup
olmadığı,
·
Soğutma sistemlerinin özellikleri,
Tüm bunlar soğuk hava deposunun kurulacağı tesiste dikkat
edilmesi gereken hususlardır.