Klima santrali nedir,
sorusu pek çok kişi tarafından sorulan bir sorudur. Bulunduğu ortama girecek
olan havanın, farklı filtrelendirme ve hazırlama işlemlerini yapabilen aletlere
verilen isim klima santrali olmuştur. Başka bir tanım yapacak olursak
atmosferden alınan taze havanın farklı şartlandırmalardan sonra bulunduğu alana
gönderilmesini sağlayan cihazlardır.
Klima santrali
çalışma prensibi içinde bulunduğu bölgeye temiz hava vermesi, sıcaklık ve
nem oranın ayarlanması, havada bulunan toz ve parçacıklardan arındırılması söz
konusudur. Yani aslında hava temizleyici
formatını taşımaktadır. içine çektiği havayı tamamen temizleyip, gerekli
değerlerin oluşturulması ve olması gereken fonksiyon biçimine gelince ortama
aktarılmasını sağlamaktadır.
Klima santralleri
kapalı ortamda bulunan havanın nemini ve sıcaklığını istenilen şartlarda sabit
tutabilmektedir. Buna bağlı olarak kişiler istedikleri konforu elde edebilir.
Bununla birlikte bir diğer olumlu özelliği dış ortamdan aldığı taze havadaki
katı partikülleri, gazları ya da mikroorganizmaları tutarak kullanıldığı
ortamda devamlı bir şekilde hava temizlemektedir.
Klima santrali çeşitleri bilinmekte olan 4 termodinamik hava şartlandırma fonksiyonu ile çalışmaktadır. Bunlar;
1 - Isıtma
2 - Soğutma
3 - Nem alma
4 - Nemlendirme
Şeklindedir. Klima
santralleri kullanım alanlarına ya da amaçlarına göre farklılık göstermektedir.
Karışım havalı klima
santrali olan klima santrali, egzoz havasında bulunan hava ile istenilen
oranda taze hava karışımı yapabilir. Egzoz havası dış ortamda bulunan hava ile
hemen hemen aynı oksijen miktarına sahip ise egzoz havası taze hava ile
karıştırılıp taze hava damperi kısılabilir. Fakat bu sistem hastaneler için ya
da ilaç fabrikaları için kullanılmamalıdır. Yine mutfaklar ve egzoz havasının
kirli olabileceği yerlerde de kullanım olmamalıdır.
Isı geri kazanımlı klima santrali olan klima
santrali havanın egzoz havası ile karıştırılması sonucunda ısı geri kazanım
hücresinde enerjileri birbirlerine aktarma işlemi yapmaktadır. Havayı bu sayede
düzenleyebilen klima santralidir. % 70 ‘e varan verimli enerji kazanımı yaptığı
tespit edilmiştir.
Taze havalı santral
sistemi olan klima santrali atmosfer üzerinden edindiği havayı bulunduğu
bölgeye aktaran klima santralidir. Egzoz işlemi ise hücreli aspiratörler
yardımı ile sağlanmaktadır.
Hijyenik klima santrali olan klima santrali ortamların havalandırılmasında kullanılan klima santrali çeşididir. Klima santrali çeşitleri içinde en fazla dikkat edilmesi gereken sistem bunda bulunmaktadır. Hijyenik klima santrallerinde parçacık ve mikroorganizmalar sistem içine kesinlikle girmemelidir. Ayrıca klima santrali içinde mikroorganizma oluşmamasına dikkat edilmelidir. Hijyenik klima santrali kullanımı için nem oranı düşük olmalıdır ve su birikmemelidir. Kullanılan malzemelerin mikroorganizma üretmeyeceğinden emin olunması gerekmektedir. Temizliğine ve bakımına dikkat edilmelidir. Kullanım alanlarında kapalı havuzlar ve SPA gibi hijyenin önemli olduğu alanlar vardır. Bunlara ek olarak;
- Ameliyathaneler
- İlaç üretim tesisleri
- Laboratuarlar
- Müzeler
- Gıda üretim tesisleri
En fazla kullanıldığı alanlar içindedir.
Konfor amaçlı klima
santralleri olan klima santrali yaşam alanında bulunan taze hava
ihtiyaçlarına göre geliştirilmiştir. Konfor şartlandırma santralleri kullanım
alanlarında havuz nem alma santralleri ve sığınak havalandırma santralleri de
bulunmaktadır.
Endüstriyel amaçlı klima santralleri olan klima santralleri imalat saniyede üretilen ürünlerin uygun hava koşullarını oluşturmada işe yaramaktadır. Mekanda ki havayı devamı tazeler ve ihtiyaç kapasitesine göre bunu ayarlamaktadır. Kullanım alanları;
1- Kağıt üretim ve kullanım tesisleri
2- Tekstil üretim tesisleri
3- Seramik üretim tesisleri
4- Petrokimya tesisleri
5- Chiller soğutma projeleri
Klima santrali nasıl çalışır, çalışma prensipleri her sistem için farklı olmaktadır. Genel olarak pek çok sistemde;
1- Damper motoru
2- Filtre
3- Isıtma ya da soğutma sepantini
4- Vantilatör
5- Aspiratör
Bulunmaktadır. Bunlar haricinde kalan parçalar sistemin
türüne göre değişkenlik gösterir.
Aspiratör dışarıdan alınacak olan havada görevlidir. Vantilatör
ise içerideki atılacak olan havanın atılmasını sağlamaktadır. Klima santralinin çalışması için ise taze
havanın damperler yardımıyla içeri verilmesi gerekmektedir. Klima santrali çalışma prensibi
çeşidine göre değişkenlik göstermektedir. Genel olarak taze hava çeşitli
bölümlerden geçer ve istenilen hava ortama verilir.
Klima santrali
bölümleri klima santralinin çeşidine göre değişiklik gösterir. Teknik ve
fiziksel özellikleri bilinmelidir. Her bir ayrı önem taşımaktadır.
Karım odası olarak isimlendirilen bölüm farklı değerlerde
bulunan havaların karışmasını ve istenilen havaya dönüşmesini sağlamaktadır.
Enerji tasarrufu oluşturmaktadır. Çok amaçlı kullanım alanı bulunan parçadır.
Toz filtresi havanın temizlenmesi için kullanılmaktadır. Hepa filtre, torba
filtre ve panel fitle olmak üzere üç tane çeşidi vardır.
Ön ısıtıcı ve soğutucu bölümleri vardır. Bu bölüm kış ve yaz
aylarında büyük önem kazanır. Kullanılan su ve nem ayarında rolü bulunmaktadır.
Nemlendirici bölümü nemin ayar dengesinden sorumlu olan
bölümdür. İhtiyaç durumunda püskürtmeli,
sulu ya da buharlı nemlendirme seçeneklerini kullanır.
Damla tutucu bölümü nemlendiriciden kaçan suların çıkış
havası ile karışımını engelleyen alandır.
Son ısıtıcı bölümü ise özgül nemin mevsim fark etmeksizin
stabil kalmasını sağlamaktadır.
Fan bölümü yani vantilatör ya da aspiratör havayı emme
işlemini yapmaktadır. Salyangoz,
eksenel, dik akımlı olmak üzere üç tane çeşidi vardır.