Meyvelerin soğuk hava deposunda muhafaza derecesi önem arz eder. Meyve ve sebzeler doğru koşullarda depolandığında tazeliklerini bir süre korur. Soğuk hava deposuna giren meyve ve sebzelerin hastalıksız, tek tip ve standardize edilmiş olması gerekmektedir. Yapılan gözlemlere göre ülkemizde ana meyvelerden bir veya ikisi soğuk hava depolarında saklanırken, diğer meyveler ancak büyüdükten sonra taze olarak yenir. Ülkemizde bazı meyve türlerinin saklama koşulları önem sırasına göre düzenlenmiştir. Bunlar:

1 - Elma

2 - Üzüm

3 - Armut

4 - Portakal

5 - Limon

6 - Mandalina

7 - Greyfurt

8 – Şeftali

9 - Çilek

10 - Kayısı

11 - Kavun

12 - Karpuz

13 - Muz

Olmakla birlikte bunların tek tek açıklamalarını vereceğiz.

Elma

Elma, soğuk hava depolarında en çok korunan meyvelerden biridir. Haziran'dan Aralık sonuna kadar hasat edilebilmesine rağmen, hasat tarihi çeşide göre değişmektedir. Elmaların uzun süre düşük sıcaklıkta kalması için hasattan sonra hızlı bir şekilde soğutulması gerekir. Ancak ani sıcaklık değişimlerine duyarlı çeşitlerin hassasiyeti göz önüne alınarak yavaş yavaş depolama sıcaklığına getirilmelidir. Elmalar için optimum sıcaklık 2°C ile 4°C arasındadır. Uygun bağıl nem %85-90 arasında olmalıdır. Bu koşullar altında ortalama saklama süresi 3-6 aydır.

Üzüm

Soğuk hava depolarında depolanan ürünler arasında elmadan sonra en önemli ürün üzümdür. Üzümler genellikle Haziran'dan Aralık ayının son haftasına kadar hasat edilir. Üzüm, diğer birçok meyve çeşidinden farklı olduğu için hasattan sonra olgunlaşmaya devam edemez. Bu nedenle görünüm ve duyusal özellikler açısından tam yenebilir forma ulaştıklarında kesilerek hasat edilmelidir. Hasat edilen üzümler önceden soğutulmalı ve kısa sürede muhafaza edilmelidir. Depolama sıcaklığı -1°C, 0°C ve bağıl nem %90-95 olmalıdır. Yüksek su kaybı nedeniyle, yüksek nem korunmalıdır. Bu koşullar sağlandığında üzümlerin saklama süresi 3-6 aydır.

Armut

Meyvelerin soğuk hava deposunda muhafaza derecesi bakımından armut önemlidir. Hasat sonrası fizyolojik değişiklikler çok hızlı olduğu için kısa sürede toplanmalıdır. Ağaçların çok fazla olgunlaşması bekleniyorsa, depolama ömrü azalacaktır. En iyi armut saklama sonuçlarını elde etmek için armutlar önceden soğutulmalı ve -1°C ile -2°C arasında %90-93 nem oranında saklanmalıdır. Bu şartlar sağlandıktan sonra 1-6 ay süreyle saklanabilir.

Portakal

Portakalın çeşidine bağlı olarak 4°C ile -10°C sıcaklık ve %75-90 nem oranına sahip bir ortamda 1-4 ay arasında saklanabilir.

Limon

Kasım ortaları sırasında hasat edilen limonların raf ömrü oldukça uzundur. Yeşil limonlar 10°C ila 14°C ve %85-90 nemde 1-5 ay, sarı limonlar 0° ila 5°C'de 2-4 hafta saklanabilir.

Mandalina

Ülkemizde üretilen mandalinalar soğutma amaçlı depoya kaldırılmamıştır. Mandalinalar -2°C ila 2°C'de donar ve %75-80 nemde ve 5°C ila 10°C'de 1-1.5 ay saklanabilir.

Şeftali

Çok erken toplanan şeftalilerde kepek görülebilir. Rengi kötü olanlar (iyi renk almayanlar) 21 – 24°C'de 1,5 gün renk değiştirir ve -0,5°C ile 0,5°C arasında %90 nemde 2-4 hafta saklanabilir.

Çilek

Depolama ve taşıma olanakları sınırlıdır. 0°C'de 7 gün saklanabilir. Çilekler için en iyi saklama sıcaklığı 0°C ile 2°C arasındadır.

Kayısı

-2°C'de donduğu için 0°C ile 4°C arasında %75-85 nem oranında 2-8 hafta saklanabilir. Kayısılar, soğumaya yetecek kadar sert olduklarında toplanmalıdır.

Kavun Karpuz

Meyvelerin soğuk hava deposunda muhafaza derecesi bakımından Karpuz 4°C'de, kavun ise düşük sıcaklıklara duyarlı olduğu için 5-10°C'de saklanır.

Muz

Sarartılmış olan muzlar için en iyi saklama sıcaklığı 13 – 16°C, yeşil muzlar için en iyi saklama sıcaklığı 11 – 14°C'dir. Yeşilin bağıl nemi %90-95, sarının bağıl nemi %85-90 olmalıdır.

Meyve ve Sebzelerin Dondurulması

Meyve ve sebzelerdeki suyun dondurularak bozulan mikroorganizmaların kullanılamadığı, bu sayede ürün için stabil bir depolama yönteminin sürdürüldüğü bir ortamdır.

Dondurma teknolojisinin uygulanması bazı avantajlar sağlar. Bunlar:

1    1 - Dondurulmuş yapıdaki kalitesi tazeye en yakın olan ürünlerdir

2    2 - Donmuş yapıdaki tüm ürünler bir arada saklanabilir

3    3 - 8-12 ay gibi daha uzun süre saklanabilir.

Ancak bu teknolojinin uygulanabilmesi için üreticiden tüketiciye kadar soğuk zincir dediğimiz tüm işlemlerin donmuş halde olması gerekir. Örneğin -18°C'yi aşmayan bir sıcaklıkta gerçekleştirilmesi gerekir. Ayrıca meyve ve sebzelerin saklanma değerlerinin tablosu ayrıntılı olarak aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Sebze ve Meyvelerin Saklanma Değerleri Tablosu

Meyvelerin soğuk hava deposunda muhafaza derecesi bakımından tabloda ayrıntılı bilgiler verilmiştir. Bu saklama derecelerini ayrıntılı olarak inceleyerek işletmenizdeki ürünleri bu koşullarda saklamanız önerilmektedir.